Thuisbatterij voor zonnepanelen - wel of niet verstandig?

Stroom terugleveren aan het net wordt minder interessant, vanwege het beëindigen van de salderingsregeling in 2027 en de toegenomen kosten die energieleveranciers rekenen voor het terugleveren van energie aan het net. Consumenten overwegen dan ook steeds vaker om een thuisbatterij te installeren.

Op papier klinkt zoiets interessant. De stroom die de zonnepanelen op het dak opwekken, kan – mits ongebruikt – linea recta in de batterij worden opgeslagen voor een later moment. Dat is vooral handig op dagen dat je niet in de gelegenheid bent om zonnestroom direct te gebruiken.

Daarmee kun je in theorie de energieleverancier omzeilen en volledig zelfstandig leven. Toch is dat niet helemaal het geval. Als je al zonnepanelen op het dak hebt liggen, weet je ongetwijfeld dat deze in de winter lang niet zoveel opleveren als in de zomer. En dan weet je waarschijnlijk ook dat je stroomverbruik precies het tegenovergestelde doet: je verbruikt meer in de winter dan in de zomer.

Voordat we hier verder op ingaan, is het handig om even op een rijtje te zetten wat een huishouden per jaar gemiddeld verbruikt en hoe zich dat financieel afzet tegen een dak met tien zonnepanelen. We kijken hierbij naar de situatie na de afschaffing van de salderingsregeling in 2027.

Hierbij gaan we uit van de aanname dat een huishouden ongeveer 30 procent van het stroomverbruik uit de door zonnepanelen opgewekte energie haalt, omdat je simpelweg niet altijd thuis bent als de zon schijnt.

Voor de stroomprijs hebben we het gemiddelde van 0,32 euro per kWh aangehouden van dit moment. Verder kijken we naar de netto vergoeding voor het terugleveren van stroom, die bestaat uit het saldo van de terugleververgoeding en de terugleverkosten die de energieleverancier vanaf 2027 rekent.

In de tabel zie je eenvoudig wat het in grote lijnen oplevert, als je gemiddeld leeft en je stroom via Greenchoice teruglevert aan het net, en een netto vergoeding van 0,0025 euro per kWh krijgt vanaf 2027. Je bespaart met zonnepanelen dan zo'n 263 euro op jaarbasis en de teruglevering levert 6,70 euro per jaar op.

De voordelen van een thuisbatterij

We laten de terugverdientijd van zonnepanelen even buiten beschouwing, dat is een aparte berekening. Hier willen we ons vooral richten op de voordelen van een batterij. Voor het gemak nemen we in deze vergelijken een batterij van 5 kWh, want dat zou de dagelijkse behoeften perfect dekken, ook in de winter als de panelen minder opleveren.

Voor het gemak hebben we het jaar in twee delen opgedeeld. Dat komt ook ruwweg overeen met de gemiddelde zonne-uren in Nederland. Die zijn in de donkerste maanden een kwart van de absolute piekmaanden en variëren daartussen geleidelijk.

Met deze ietwat harde aanname zie je dat je in de zomermaanden de batterij met een lichte lading aan het einde van de dag hebt. Zo'n 1,5 kWh blijft per dag over. Toch hebben we omwille van het gemiddelde dit niet met het terugleveren verrekend. Als we dit wel zouden doen, zou het ook nog eens op het totaal slechts kwartjes verschil uitmaken, wat maakt dat dit in z'n geheel weg te cijferen valt. Kort door de bocht: op de zonnige dagen kun je volledig van zonne-energie leven.

Op de donkerdere dagen is dat niet het geval. Volgens Milieucentraal leveren 10 panelen dan slechts 2,5 kWh op. Zelfs als je die volledig kunt gebruiken dankzij de opslag in de batterij, moet er nog 5 kWh per dag bij. Wat uitkomt op 890 kWh over een half jaar, en daarmee dus net geen 285 euro.

Wat dus sowieso blijkt, is dat een thuisbatterij ervoor zorgt dat je efficiënter met je opgewekte stroom kunt omgaan. Als je er niet bent, wordt het opgeslagen tot je het wel kunt gebruiken. Er gaat dus nagenoeg niets meer verloren aan het net. Met de combinatie zonnepanelen en een batterij, bespaar je dus 321 euro per jaar meer dan als je geen batterij hebt.

Is een thuisbatterij terug te verdienen?

Hoe snel heb je dan je batterij terugverdiend? We gaan hierbij uit van de vuistregel die de ANWB stelt van ongeveer 750 euro per kWh, zonder installatiekosten. Als je die installatiekosten erbij optelt, kom je uit op een kostenplaatje van 5.000 euro voor een thuisbatterij van 5 kWh.

Met de besparing van 321 euro per jaar, betekent dit dat je 15,5 jaar nodig hebt om de batterij terug te verdienen. Het is op dit moment nog onduidelijk of je tegen die tijd toe bent aan een vervanging. Als we van een levensduur uitgaan die even lang is als de zonnepanelen (20 tot 25 jaar), zou je in theorie over 25 jaar zo'n 3.000 euro kunnen besparen.

Gelukkig verwachten veel partijen dat de kosten van de thuisbatterijen in de aankomende periode in rap tempo zullen dalen. Ook zouden er wellicht subsidies op kunnen komen. Op dit moment een thuisbatterij nemen, lijkt dus in alle opzichten geen verstandige keuze.

De stekkerbatterij als alternatief?

Nu lijkt het erop dat er een goedkopere en vooral eenvoudig te installeren alternatief in opkomst is: de stekkerbatterij. Dat is een thuisbatterij die je zelf kunt installeren, want je hoeft hem alleen maar in het stopcontact te pluggen. De rest gaat vanzelf. En omdat ze ook nog eens in grote vermogens leverbaar zijn tegen een fractie van de prijs van bovengenoemde systemen, lijkt dit de beste oplossing.

Toch hebben we deze batterij in de vergelijking hierboven niet meegenomen. Waarom niet? Simpel gezegd: het kan nodeloos gevaarlijk zijn.

Het probleem zit hem erin dat het stroomnetwerk in huizen beperkt is voor de hoge uitvoer die de stekkerbatterij (vaak beperkt tot de maximaal toegestane 800 Watt) via het stopcontact het net in kan pompen. Vooral als de thuisbatterij is aangesloten op een bestaande groep met andere apparaten, kan dat zorgen voor aanzienlijke verhitting van de kabels in de muren, en daarmee uiteindelijk ook voor brandgevaar.

De meterkast kan hier maar een beperkte beveiligende rol in spelen, aangezien deze vaak niet is ingericht op stroombronnen van binnen het netwerk. Ook moet er bij het aansluiten van een alternatieve stroomleverancier binnen het netwerk naar de compatibiliteit van de aardlekschakelaars in de meterkast gekeken worden. Een stekkerbatterij sluit je idealiter aan op zijn eigen groep, om problemen zoveel mogelijk te beperken.

Hoge vermogens voor langere periodes kunnen voor problemen zorgen. Daarom wordt bijvoorbeeld ook afgeraden om elektrische auto's voor langere periodes via het gewone stopcontact op te laden. Het risico op oververhitting van de bedrading en daarmee brandgevaar neemt hierdoor toe.

LEES OOK: Accu voor thuis: zonde van de investering, of moet je er nu een kopen om stroom van zonnepanelen op te slaan?